zwerfafval

Bioplastics van planten

In de topdrie van dagelijkse ergernissen in onze maatschappij staat zwerfvuil al jaren genoteerd. Zwerfvuil ofwel zwerfafval is alle troep die rondvliegt over straat, in het park, op het strand en in het water. Het is afval dat door mensen -bewust of onbewust- is weggegooid. Vrijwel altijd dus onstaat zwerfvuil door nalatigheid van mensen. Zwerfvuil bestaat grotendeels uit verpakkingsmaterialen van geconsumeerde etenswaren zoals blikjes, flesjes, papieren wikkels en plastic bakjes. Sigarettenpeuken, kauwgomresten en fruitschillen vallen hier ook onder.

Mijn opa's en oma's leefden in de eerste helft van de vorige eeuw. In hun leven hebben zij nooit van zwerfvuil gehoord. Waarschijnlijk wel van een zwerfkei, een zwerftocht en een zwerfhond of een zwerfkat. Allemaal woorden die van zwerven afkomstig zijn. Zwerven betekent rondtrekken of doelloos rondlopen. Van zwerven is het zelfstandige naamwoord zwerver afgeleid. Trouwens over zwervers gesproken. Er belt een zwerver bij een groot landhuis aan. De vrouw des huizes doet open en informeert wat de man wil. Hij vraagt om iets te eten. Zegt de vrouw: 'Ik zal even een boterham voor je pakken.' Vraagt de zwerver: 'Mag het ook een gebakje zijn? Het is namelijk vandaag mijn verjaardag!'

Toch is zwerfvuil al meer dan honderd jaar een probleem. Het bewijs is een poster van de ANWB uit het jaar 1900. Op deze poster prijkt een mooie bomengroep naast een vijver in een park. En op de voorgrond ligt allemaal rommel die blijkbaar na een picknickpartij is achtergebleven. Daaronder stond de tekst: 'Laat niet als dank voor het aangenaam verpoozen de eigenaar van het bosch de schillen en de doozen.' Deze slogan werd in de zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw nog geprojecteerd op het grote scherm in de bioscopen tijdens de pauzes.

De aanwezigheid van zwerfvuil is van invloed op ons milieu, de volksgezondheid en de verkeersveiligheid. Hoe gaan we dit probleem oplossen? Hogere boetes bij overtredingen misschien? Of statiegeld invoeren op blikjes cola en pakjes sigaretten? Ik weet het niet, u mag het zeggen.

Per definitie mag een schone leef- en woonomgeving toch ook wel een primaire levensbehoefte genoemd worden. Het rijk en de gemeentes zijn verantwoordelijk voor het opruimen van zwerfvuil. Regelmatig worden er publiekscampagnes gehouden. Net zoals voorlichtingscampagnes op scholen, bij sportverenigingen en in buurthuizen.

Deze worden gehouden niet alleen door de overheid, maar ook op particulier initiatief. Dat is lovenswaardig.

Momenteel gebruiken we drie miljard kilo plastic per jaar. In een lab in Amsterdam is een groepje onderzoekers druk bezig met een revolutionair product, namelijk bioplastics van planten. Dit type plastic is zo duurzaam dat men het bij wijze van spreken zou kunnen eten, want er zitten geen schadelijke stoffen in. Bovendien lost het op in het water; iets wat normaal plastic niet doet. Het mag dan per toeval ontdekt zijn, maar dit product zou wel eens de oplossing kunnen zijn van al het plastic afval dat in de zee ronddrijft.

We zullen ons dagelijks moeten beseffen, dat bijvoorbeeld een weggegooide sigarettenpeuk vijf jaar nodig heeft om te verteren. En bij uitgespuugde kauwgom duurt dat 25 jaar. En een plastic frietbakje doet daar 90 jaar over. Eigenlijk staat niemand hierbij stil, maar wij als mensheid zijn verantwoordelijk voor het veroorzaken van zwerfvuil en wij dienen onze eigengemaakte troep zelf op te ruimen!

Klaas de Boer