Ouderenmishandeling

Het is vandaag veteranendag in Den Haag. Trotse krasse knarren defileren langs de koning en halen herinneringen op uit de slechte oude tijd, waarin ze veel waarde hadden omdat ze vochten voor volk en vaderland en voor vaderlanden van andere volken.

Ze zijn trots, en met recht. Ze waren waardevol, onafhankelijk, onkwetsbaar.

Zijn ze dat nog steeds zoals ze daar als 70-plusser defileren? Als ze wat afhankelijker, kwetsbaarder worden?

Schrijnend zijn de cijfers over ouderen die slachtoffer zijn van mishandeling. 200.000 ouderen, dat is 1 op de 5, lijden lichamelijke, psychische en materiële schade door mensen uit hun omgeving. Dat kan familie zijn, buren, hulpverleners.

Ik krijg er de kriebels van. Weer een groep die slachtoffer wordt van macht. We hebben al meldpunten voor kinderenmishandeling, pesten, en wat al niet meer. Campagnes als ”…Het houdt niet op, niet vanzelf…” zijn inmiddels voor heel wat groepen van toepassing.

In mijn naaste omgeving heb ik deze week kennis gemaakt met de psychische mishandeling van een buurman van tegen de 90. Het is een gis mannetje, maar vergeet wel eens wat. Dat mag op zijn leeftijd, vind ik. Zijn dominante vrouw van ongeveer dezelfde leeftijd en zijn nog dominantere dochter straffen hem af als hij weer eens de sleutel in het postbusje laat zitten. Hij is doof, babbelt graag met de flatbewoners die hij in de (afgesloten) hal tegenkomt en wandelt dan samen met hen naar buiten. Er is altijd wel een medebewoner die de sleutel terugbrengt naar zijn appartement. Alwaar zijn vrouw hoofdschuddend de sleutel in ontvangst neemt. Ik had spijt dat ik dat gedaan heb, ik had hem beter kunnen opwachten, want nu wachtte hem figuurlijke billenkoek. Eerst zijn vrouw en later zijn dochter hebben hem flink onderhanden genomen vertelde hij. Zijn sleutel is hem afgenomen.

Moet je dat aangeven? Ik denk het niet. In de loop van zijn 90 jaren heeft zich een situatie opgebouwd die ik als buitenstaander beoordeel als geestelijke mishandeling. Hij heeft dat laten gebeuren. Ik denk niet dat ik hem, en zeker niet die twee verschrikkelijk vrouwen, gelukkig maak met een huisbezoekje van een vrijwilliger van de actiegroep tegen ouderenmishandeling.

Ik heb gisteren nog eens op You Tube de sketches van Koot en Bie teruggehaald over Carla en Frank van Putten. Van Kooten als de dominante moeder, die haar zoon verstikt en Bie als broeierige zoon, die alles slikt maar het liefst met een lekkere ronde bolle meid zou willen rollebollen rond de kerstboom. Wat als moeder Carla tekenen van zwakte gaat vertonen? Ziet broeierige Frank dan zijn kans schoon? Moet moeder dan boeten voor al die jaren dat ze haar zoon verstikt heeft?

Wat drijft mensen er toe om hun macht (en hebzucht) te botvieren op ouderen die tekenen van zwakte geven en meer hulp nodig hebben? Financiële uitbuiting, psychische druk, lichamelijk geweld, verwaarlozing, ouderen isoleren van de buitenwereld, het is macht.

Of onmacht, als mantelzorgers zo zwaar belast worden dat ze het niet meer aankunnen.

Als de helikopters voor het feest van de veteranendag boven mijn hoofd vliegen hoop ik dat de krasse knarren lichamelijk en geestelijk kras blijven en geen slachtoffer worden van hun onmacht.

Noortje van Kooperen, 30 juni 2013