Bezuinigingen

We volgen allemaal gespannen af op welke zaken er bezuinigd gaat worden de komende jaren. Een ding is zeker, we zijn met z'n allen de klos. De Staatskas moet constant gespekt worden. En waar het geld blijft, niemand mag het weten. Ja, alleen Joost. Het is toch van de gekke dat er bezuinigd wordt op de zorg, het onderwijs, en kunst en cultuur. Bovendien worden we aan twee kanten genaaid. Het zijn niet alleen de bezuinigingen. Nee, er komen ook nog eens lastenverzwaringen bij zoals verhoging van het BTW-tarief, verhoging van de accijnzen op alcohol, frisdrank en tabak en verhoging van de assurantiebelasting. Nieuw is de bankenbelasting. Verder komt er verlaging van het reiskostenforfait, bevriezing van de belastingschijven en beperking van de alleenstaande ouderkorting. Zelfs het kijk- en luistergeld wordt weer ingevoerd onder de naam media tax. En wie is er weer de klos? U mag het raden.

Europese landen moeten bezuinigen “op een intelligente manier zoals Nederland dat doet”. Dat zei toenmalig premier Mark Rutte in januari vlak voor de top van regeringsleiders in Brussel. Zij waren toen bijeen om te praten over het stimuleren van economische groei in deze tijd van schuldencrisis. Rutte is niet bang dat Nederland zich kapot bezuinigt. De premier bestempelde de besparingen als noodzakelijk en wees tegelijkertijd op de hervormingen, zoals die van het pensioenstelsel. Zo zal er in Nederland langer worden doorgewerkt en wordt het onaantrekkelijker gemaakt om een uitkering te krijgen. “Dat zijn hervormingen, die snijden hout'', aldus Rutte. Nu weet ik niet welke houtsnijder Rutte heeft vervaardigd, maar tussen zijn oren heeft hij iets te ver doorgesneden. Heeft Rutte dat advies ook aan zijn Griekse collega gegeven? Nee, natuurlijk niet. Dit was een echt staaltje van politiek. Gekakel van een kip zonder kop...

Bezuinigen is een politieke maatregel die politici nemen omdat er een te grote staatsschuld of een te groot begrotingstekort zou zijn. Bezuinigingen leiden deels tot besparingen. Ministeries bezuinigen over het algemeen wanneer uitgaven de opbrengsten dreigen te overtreffen. De kredietcrisis heeft wereldwijd geleid tot bezuinigingen op grote schaal. Maar bezuinigen is niet alleen besparen op de uitgaven van bedrijven en huishoudens, maar ook van de overheid en andere instellingen. Want hoe zit het met de schandalig hoge salarissen, bonussen en vertrekregelingen in de zorg en bij de banken? En in het onderwijs en bij de woningcorporaties?

Een grapje tussendoor. Komt een man onverwachts thuis en vindt zijn vrouw in het echtelijk bed. 'Dag schat, lig je al in bed? Zeg, het wordt steeds gekker bij de posterijen met al die bezuinigingen.' 'Hoezo lieverd?' 'Nou, ik zag net de postbode alleen in zijn onderboek onze straat uitlopen!'

De Nationale Bond voor Bezuiniging (later de Bezuinigingspartij) was in 1922 een rechtse politieke partij. Deze partij bracht onder andere de periodiek De Tegenstroom uit. De ondertitel van De Tegenstroom was: "ter bestrijding van sociale, economische en politieke nieuwigheden, als daar zijn: verplichte luiheid, arbeidersverpietering, raden van arbeid, georganiseerd overleg, overheidsbemoeiing, staatssocialisme, vrijheidsberooving, officiëele geldvermorsing en ambtenarij." Zo werd het doel van deze partij omschreven. De Bezuinigingspartij was kansloos voor zetels in de Tweede Kamer en verdween geruisloos van het toneel. Een partij tegen ambtenarij. In die tijd waren ambtenaren heilig, maar nu weten we wel beter. Zou deze partij weer geen nieuw leven ingeblazen kunnen worden?

Klaas de Boer