ONDERWIJS

Ik heb altijd het beste onderwijs gekregen. Geen twijfel aan. Meneer de Vries op de lagere school zei het gewoon: "Onze school is de beste van de hele streek". Ik geloofde hem zonder meer want alles wat hij vertelde was waar.

Thuis na een kopje thee met een mariakaakje – dat was de naschoolse opvang –rende ik gelijk weer naar buiten om met de jongens en meisjes uit de straat te spelen. Boompje klimmen, daar was ik goed in. Dat was de toegepaste natuureducatie.

Op de Hoogere Burger School werd ons door de leraren voorgehouden dat onze school veruit de beste was in de wijde omgeving. Dat maakte mij gelukkig, want de school was streng en kil, maar ik begreep dat daar een hoger doel achter zat. Om vier uur werd het gebouw verlaten als betrof het de ontruiming na een bomalarm.

Wij stortten ons op de naschoolse activiteiten waar de school verder vooral buiten werd gehouden.

Ook de universiteit bleek – naar men daar zei –de beste van het hele land te zijn. Mijn eerste baan – het zal u niet verbazen – had ik bij het beste bedrijf van West Europa. Toen ik daarna in het HBO les ging geven, had ik een kleine terugslag: het was de beste HTS van Limburg, maar daarna kwam ik goed terug op de beste HTS van het land hier aan de Prinsessegracht.

Wij zijn goed in onszelf aan te praten dat we de beste zijn. Elders weet men daar ook wat van. In de arme binnenlanden van Oost Europa prees iemand mij een keer een restaurant aan waar men de beste pannenkoeken ter wereld serveerde. Een Griekse jongeman sprak over de olijven uit zijn streek alsof het kaviaar was. Tja, je moet je ergens aan vast houden.

Maar belangrijker is dat je ook moet kunnen relativeren, want het is alleen maar PR, public relations, OJBK, op je borst klopperij.

Zo ontstond er ooit twijfel of ik een goed docent was. Ik had nogal veel onvoldoendes moeten uitdelen. Ik nam bij mijn collega's elke twijfel weg door enthousiast in de lerarenkamer te vertellen dat ik zo goed les gaf, ik was een natuurtalent. Nooit heeft iemand daarna nog aan mijn onderwijs capaciteiten getwijfeld! Pure PR.

Wanneer ik van de week dan ook iemand hoor vertellen dat de nieuwe haring dit jaar van uitzonderlijke kwaliteit is, dan denk ik: "De kwaliteit is zeker niet zo best dit jaar"

Als een politicus beweert dat een Nederlander een nuchter mens is, dan vraag ik me af of de politicus zelf wel nuchter is. Als een bestuurder van een grote industrie of van het land beweert dat in onze industrie de hoogste morele maatstaven worden gehanteerd (denk ik aan Shell), dat onze banken betrouwbaarder zijn dan de bank van Engeland (denk ik aan DSB), dat er hier praktisch geen fraude wordt gepleegd (Vestia!). Zo zijn er talloze voorbeelden waarbij we ons zelf beter voorstellen dan we zijn.

Zo heb ik heel lang gedacht dat wij het beste onderwijs hadden. Maar wanneer ik goed opgeleide bestuurders en politici hoor praten waarbij vermeende feiten vaak onrealistisch worden opgeklopt, denk ik: "Het onderwijs schiet op één punt te kort: We hebben niet leren relativeren"

Henk Dorrestijn